“Κατά την τελευταία εικοσαετία του 17ου αιώνα, σε μια περίοδο όπου καμία χώρα της Ευρώπης δεν είναι σίγουρη για τους φίλους ή τους εχθρούς της, η ατμόσφαιρα θυμίζει πυριτιδαποθήκη…
Ενώ η Οθωμανική αυτοκρατορία μοιάζει ασυγκράτητη και ετοιμάζεται για την κατάκτηση της πολυπόθητης Βιέννης, ο Γκαλίπ Καρτάλ, ο θρυλικός γενίτσαρος πολεμιστής της γενιάς των Αετών, έρχεται αντιμέτωπος με τη μεγαλύτερη πρόκληση της ζωής του.
Σε μια σκοτεινή γωνιά στην καρδιά της Ευρώπης, ο Μάτυας Όρντογκ, ο άνθρωπος με τα «χίλια πρόσωπα», μετά από μια περιπετειώδη πορεία γεμάτη μοιραία διλήμματα, θα φτάσει ν’ ανακαλύψει τον πραγματικό του εαυτό, ρισκάροντας τα πάντα με τις αποφάσεις του.
Η Γκαμπριέλ Κολμπέρ, ένα κρίνο από την αυλή των Βερσαλλιών, θα καταφέρει τελικά να δραπετεύσει από τη μοίρα της, που την θέλει θύμα αλλά και θύτη;
Πότε και πώς το νήμα των γεγονότων θα ενώσει τα μονοπάτια των πρωταγωνιστών, που μαζί με ιστορικά πρόσωπα-κλειδιά θα φτάσουν τελικά προ των πυλών της Βιέννης αλλά και μεγάλων αποφάσεων; Τα πολιτικά παιχνίδια και οι φιλοδοξίες, ο έρωτας, η προδοσία, η φιλία, η ίδια η ζωή χορεύουν μέσα στην πολεμική δίνη. Μία σημαντική σελίδα της Ιστορίας για την εξέλιξη του ευρωπαϊκού κόσμου έρχεται ξανά στο φως, φορώντας το πέπλο του μυθιστορήματος.
Πάνω από την κορυφογραμμή του λόφου Κάλενμπεργκ ξεπηδούν οι πρώτες ηλιαχτίδες. Το φως της νέας ημέρας θα το δουν όσοι κατάφεραν να μείνουν ζωντανοί… ηττημένοι και νικητές.”
(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Ο συγγραφέας Αριστείδης Νάστος επανασυστήνεται στο κοινό του με το πρώτο του αμιγώς ιστορικό μυθιστόρημα. Ενώ οι προηγούμενες δουλειές του συγγραφέα πατούσαν κάπου ανάμεσα στην ιστορία, τη μυθολογία και τη φαντασία, εδώ έχουμε ένα κλασικό παράδειγμα ενός καθαρά ιστορικού μυθιστορήματος, το οποίο εξιστορεί τα γεγονότα πριν και κατά τη διάρκεια της Πολιορκίας της Βιέννης το 1683 από τους Οθωμανούς του Μουσταφά Καρά Πασά. Η σχετικά άγνωστη στο ευρύ κοινό (αλλά πολύ σημαντική για τους μελετητές της ιστορίας) πολιορκία της πρωτεύουσας των Αψβούργων, αποτέλεσε κομβικό σημείο στην ιστορία της Ευρώπης και είδε μερικές από τις ισχυρότερες δυνάμεις της γηραιάς ηπείρου του 17ου αιώνα να συναντιούνται και μάχονται μπροστά στα τείχη της πόλης.
Η αφήγηση γίνεται σε τρία διαφορετικά μέτωπα το καθένα αφιερωμένο σε έναν εκ των πρωταγωνιστών του βιβλίου, οι οποίοι αποτελούν και την κινητήριο δύναμη της ιστορίας και προέρχονται από διαφορετικά υπόβαθρα. Ακολουθούμε την ιστορία της Γαμπριέλ (Μπριέλ) Γκολμπέρ, μιας Φράγκας αριστοκράτισσας, η οποία προσπαθεί να γλιτώσει από το σκοτάδι της ζωής της. Από τις Βερσαλλίες και τον πόνο που κρύβει ο επιφανειακός πλούτος και η φαντασμαγορική λάμψη του παλατιού, η Μπριέλ καταλήγει στη Βιέννη, καθώς η πόλη βρίσκεται σε μια μετέωρη περίοδο, με το φάντασμα της Οθωμανικής επέκτασης να την πλησιάζει.
Στον δρόμο της θα βρεθεί ο άνθρωπος με τα «χίλια πρόσωπα». Ο Μάτυας Όρντογκ, ίσως ο αγαπημένος μου χαρακτήρας στο βιβλίο, δεν μπορεί να βρει σταθερότητα και γαλήνη όσο και να προσπαθεί. Σε όλη του τη ζωή παλεύει με τη μοίρα και τον ίδιο του τον εαυτό, καταλήγοντας σε συμμορίες κακοποιών με σκοπό να επιβιώσει. Η δυναμική αντίθεση του Μάτυας με την Μπριέλ ήταν ένα από τα σημεία που απόλαυσα πολύ στο βιβλίο. Και οι δύο αλλάζουν, καθώς το τέρας του πολέμου ξυπνά, ανακαλύπτουν μερικές από τις πιο σημαντικές αρετές του εαυτού τους, αλλά και αναγκάζονται να έρθουν αντιμέτωποι με τα λάθη και τις επιλογές τους. Σε έναν κόσμο που διαρκώς κινείται λόγω του πολέμου, η ιστορία του Μάτυας και της Μπριέλ έρχεται να δώσει ένα έναυσμα για προσωπική επανάσταση που, παρόλο που η μοίρα θα κρίνει το τέλος της μπροστά στα τείχη της Βιέννης, οι προσωπικές επιλογές τους είναι αυτές που τη σημάδεψαν ανεπιστρεπτί.
Στο απέναντι στρατόπεδο ο συγγραφέας επιλέγει να παρουσιάσει την Οθωμανική πλευρά της πολιορκίας μέσω ενός περήφανου γενίτσαρου, του Γκαλίπ Καρτάλ. Μέσω του Γκαλίπ βλέπουμε όλο το πολιτικό παιχνίδι στη μεγάλη αυτοκρατορία και πως συγκεκριμένες τακτικές οδήγησαν σύσσωμο τον Οθωμανικό στρατό ξανά έξω από τα τείχη που ακόμα και ο μεγάλος Σουλειμάν δεν κατάφερε να κατακτήσει.
Λάτρεψα όλο το χτίσιμο μέχρι την στιγμή που οι Οθωμανοί πήραν τα όπλα, περισσότερο όμως βυθίστηκα στο ίντριγκα μέσω ενός ήρωα που προσωπικά συμπάθησα πολύ. Ο Γκαλίπ είναι όλα αυτά που θες σε έναν ηγέτη και ακόμα παραπάνω, όμως, το κύριο χαρακτηριστικό του που ξεχώρισα είναι πως από την αρχή μέχρι και την τελευταία στιγμή του πολέμου ο Γκαλίπ είναι ένας καλός άνθρωπος σε έναν πολύ μοχθηρό κόσμο. Πολεμάει γιατί μόνο αυτό έμαθε να κάνει, μάχεται για τους δικούς τους ανθρώπους, χάνει μα σηκώνεται ξανά και συνεχίζει. Όλη η επικότητα και η κτηνωδία του πολέμου αντικατοπτρίζονται στον Γκαλίπ και ολοκληρώνονται με μία από τις πιο καλογραμμένες μονομαχίες που έχω διαβάσει εδώ και αρκετά χρόνια.
Παρόλο που η ιστορία του βιβλίου βασίζεται στους τρεις κύριους πρωταγωνιστές του, εκτίμησα πολύ την ιστορική ακρίβεια των γεγονότων. Σίγουρα ένα ιστορικό μυθιστόρημα δεν είναι ιστορικό δοκίμιο, όμως δεν έχουμε ανακρίβειες και ακόμα και οι οποιοσδήποτε “ευκολίες” για λόγους αφήγησης εξηγούνται αναλυτικά από τον συγγραφέα στο σημείωμα στο τέλος του βιβλίου. Η γραφή είναι εξαιρετική και άκρως ταιριαστή με το κείμενο, ενώ οι περιγραφές είναι γλαφυρές χωρίς να κουράζουν. Επισκέφθηκα πρόσφατα τη Βιέννη και ένιωσα οικεία, καθώς μερικά από τα σκηνικά που έβλεπα για πρώτη φορά στη ζωή μου, τα είχα ήδη γνωρίσει μέσω του βιβλίου. Και αυτό αποτελεί μια τεράστια επιτυχία του συγγραφέα.
Έχοντας παρακολουθήσει όλη τη συγγραφική πορεία του Αριστείδη Νάστου, δεν μπορώ παρά να αναγνωρίσω πως σε κάθε βιβλίο του γίνεται και καλύτερος. Ειδικά στο “Φως της Αυγής”, όλη η αγάπη και το πάθος του συγγραφέα για την ιστορία και το μεγαλείο της, φανερόνται σε κάθε γραμμή, σε κάθε περιγραφή και σε κάθε υποσημείωση που καταφέρνει να σε βάλει πλήρως μέσα στο ιστορικό πλαίσιο που πραγματεύεται. Το βιβλίο “Στο Φως της Αυγής” αποτελεί για μένα ένα από τα καλύτερα παραδείγματα ενός σωστά στημένου ιστορικού μυθιστορήματος. Βρίσκει την ισορροπία ανάμεσα στην αφήγηση και στην ιστορική συνέπεια, είναι πανέμορφο με εικαστικές λεπτομέρειες που σπάνια συναντάς και η γραφή του είναι εξαιρετική από την αρχή μέχρι το τέλος.
Ίσως να αποτελεί το καλύτερο βιβλίο Έλληνα συγγραφέα που έχω διαβάσει τα τελευταία χρόνια, αλλά ξέρω πως αυτή είναι μεγάλη δήλωση για αυτό θα είμαι προσεκτικός στην κατηγορηματική τοποθέτησή της. Ωστόσο, σίγουρα είναι το βιβλίο που προσωπικά απόλαυσα περισσότερο από κάθε άλλο ελληνικό έργο των τελευταίων χρόνων που έπεσε στα χέρια μου, αλλά και από άλλα πολύ μεγαλύτερων ονομάτων του εξωτερικού. Και κάτι τέτοιες σκέψεις σε κάνουν να χαμογελάς και να ελπίζεις!
