Ο Κούλερβο, ο γιος του Κάλερβο, είναι ίσως ένας από τους πιο σκοτεινούς και παράλογα ελκυστικούς ήρωες του Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν. Ο “δύσμοιρος Κούλερβο”, όπως ο Τόλκιν τον αποκαλούσε, ήταν ένα ορφανό αγόρι με υπερφυσικές δυνάμεις και τραγική μοίρα. Αναθρεμμένος στο απαίσιο αρχοντικό του πανίσχυρου και αδίστακτου Ούνταμο, που είχε σκοτώσει τον πατέρα του, αιχμαλωτίσει τη μητέρα του και προσπαθήσει να δολοφονήσει τρεις φορές και τον ίδιο όταν ήταν ακόμη μικρό αγόρι, ο Κούλερβο θα πορευόταν μόνος στη ζωή εάν δεν είχε την αγάπη και τη στήριξη της δίδυμης αδερφής του, της Γουάνονα, αλλά και την προστασία που του πρόσφεραν τα μάγια του σκύλου Μούστι. Όταν τελικά πουλήθηκε ως σκλάβος, ορκίστηκε να εκδικηθεί τον Ούνταμο. Ωστόσο, πριν πάρει την εκδίκηση που σχεδίαζε, συνειδητοποίησε με τον πιο οδυνηρό τρόπο ότι κανένας δεν μπορεί να ξεφύγει από την αδυσώπητη μοίρα…
Η Ιστορία του Κούλερβο, η οποία εκδίδεται για πρώτη φορά μαζί με τα προσχέδια, τις σημειώσεις και το δοκίμιο του Τόλκιν για την Καλεβάλα, που τον ενέπνευσε ώστε να γράψει το συγκεκριμένο έργο, μπορεί να θεωρηθεί η αρχετυπική πηγή της “μυθολογίας του για την Αγγλία”. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Η Ιστορία του Κούλερβο είναι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα βιβλία του Τόλκιν που έχω πιάσει στα χέρια μου. Αποτελείται ουσιαστικά από δύο μέρη. Στο πρώτο έχουμε μία από τις πιο παλιές ιστορίες που είχε γράψει ο καθηγητής. Ημιτελής, πρόχειρη και ιδιαίτερη, η ιστορία του ήρωα Κούλερβο, του ορφανού με τις υπερφυσικές δυνάμεις και το τραγικό μέλλον, παρουσιάζει μία άγρια ομορφιά. Ο Τόλκιν διάβασε για πρώτη φορά την Καλεβάλα το 1911, όταν φοιτούσε ακόμα στο King Edward’s School του Birmingham, και εντυπωσιάστηκε από τους παγανιστικούς μύθους του οποίους ο ίδιος θεωρούσε «ωμές… απολίτιστες και πρωτόγονες αφηγήσεις».
Ο «έρωτας» του Τόλκιν με την Καλεβάλα, τον οδήγησε στην προσπάθεια να αφηγηθεί μία από τις ιστορίες που λάτρεψε με τον δικό του τρόπο. Έτσι, προήλθε η Ιστορία του Κούλερβο, η οποία αν και ημιτελής, έχει τεράστια σημασία για το μετέπειτα έργο του πατέρα της σύγχρονης λογοτεχνίας του φανταστικού. Αφηγηματικά μπλέκει τους κόσμους του διηγήματος με τη μακροσκελή ποίηση, όμως η σημαντικότητά της έγκειται στο ότι αποτελεί μία εισαγωγή σε ιδέες που ο Τόλκιν χρησιμοποίησε σε μία από τις σημαντικότερες ιστορίες του, Τα Παιδιά του Χούριν. Είναι μεγάλη η ομοιότητα του Κούλερβο με τον Τούριν Τουράμπαρ, το γιο του Χούριν και τον κατά γενική ομολογία τραγικότερο ήρωα του καθηγητή, ενώ μοτίβα τα οποία έγιναν χαρακτηριστικά του έργου του παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά εδώ. Τέλος, εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η συνεχής αλλαγή των ονομάτων στην «Ιστορία του Κούλερβο», χωρίς συνέπεια πολλές φορές, αλλά με εμφανείς τις σκέψεις που οδήγησαν στην ονομασία μελλοντικών χαρακτήρων του Σιλμαρίλλιον.
Το δεύτερο μέρος του βιβλίου αποτελείται από τα δύο δοκίμια του Τόλκιν για την Καλεβάλα, ένα πρόχειρο και ένα δακτυλογραφημένο. Χάρηκα πολύ που διάβασα μία ανάλυση του κόσμου της Καλεβάλα, που είχα πρωτογνωρίσει σε μικρή ηλικία μέσω του της ιστορίας «Η αναζήτηση της Καλεβάλα» του μεγάλου σχεδιαστή κόμικς Ντον Ρόσα. Το πάθος του καθηγητή για τις ιστορίες του Ιλμαρίνεν, του Λεμινκάινεν και του Βαιναμόινεν, είναι εμφανές μέσω των δύο δοκιμίων και ως λάτρης της μυθολογίας γενικότερα απόλαυσα σχεδόν κάθε γραμμή γνώσης που μου δόθηκε.
Όσοι αγαπάτε το έργο του πατέρα της φανταστικής λογοτεχνίας, αλλά και τη μυθολογία γενικότερα, αξίζει να διαβάσετε την «Ιστορία του Κούλερβο». Η Καλεβάλα είναι ένας άγνωστος τόπος, ωμός και κυνικός, που όμως έχει τη δική του ιδιαίτερη ομορφιά και ο καλύτερος τρόπος να τον γνωρίσει κανείς είναι μέσω των γραπτών ενός πραγματικού γνώστη και λάτρη του κόσμου αυτού.
Του Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν.
Το βιβλίο κυκλοφορεί στα Ελληνικά από τις Εκδόσεις Κέδρος.
